فرارو آغاز غیررسمی پلن «بی»

آغاز به‌کار جلسه شورای حکام که یکی از دستورکارهای اصلی آن تصویب قطعنامه انتقادی علیه ایران است و تحلیلگران و دیپلمات‌های غربی از آن با عنوان رونمایی غیررسمی ایران و آمریکا از پلنB یاد می‌کنند، گره برجام را کورتر خواهد کرد.

به دنیای اقتصاد، جلسه شورای حکام گزارش از ظهر روز چهارشنبه آغاز به کار کرد. نشستی که یکی از دستورکارهای اصلی آن موضوع قطع نامه انتقادی علیه ایران است.دو دیپلمات غربی روز سه شنبه مدعی شدند که آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان پیش‌نویس‌های قطعنامه‌ای را به‌دست آوردند سازمان‌های سازمان‌هایی ارائه کردند که از ایران دلیلی برای همکاری با آژانس ارائه کردند. بین‌المللی انرژی اتمی خوانده شده است، انتقاد می‌کند «ایسنا، پیش‌نویس این قطعنامه که خبرگزاری فرانسه آن را رویت کرده است، تاکید می‌کند که «اقدام ایران به انجام دادن عملیات ضروری و فوریت دارد.» این در حالی است که لارا روزن، خبرنگار آمریکایی در پایگاه دیپلمات های اینترنتی گزارشی نوشته است که از فضای فضایی و فضایی بعد از خوان‌هایی که به ویژه بعد از انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره ارائه می‌دهد، می‌شود. بر اساس گزارشی که روزن منتشر کرده، گزارش تهران و بدون اطلاع قبلی پلن بی‌را به اجرا گذاشته شده است. یعنی آمریکا تحریم‌ها را علیه ایران افزایش می‌دهد و فعالیت‌های ایران روند هسته‌ای را دارد.

دوشنبه بحرانی

روزن در این گزارش به گفت‌وگوی عصر دوشنبه بین جوزپ بورل و حسین امیرعبداللهیان اشاره کرد و نوشت: «ماحصل گفت‌وگو و پیشنهاد امیرعبداللهیان این بود که بازرس‌ها و مدیرکل آژانس‌ها به ایران بیایند اما بازرسی‌ها از چه مکان‌هایی بودند نامعلوم بودند.» در چند سری قبلی اجلاس آژانس تا پیش از اجلاس خرداد سال جاری، همیشه ایران در آستانه برگزاری اجلاس یکسری انجام می‌شود تا از صدور قطعنامه جلوگیری کند. به عنوان مثال مدیرکل آژانس به ایران دعوت می‌شد و یکسری تفاهم‌نامه‌ها امضا می‌شوند یا ممکن است از صدور قطعنامه جلوگیری شود. اما این تاکتیک ایران در خرداد اثربخش نبود و شورای حکام یک قطعنامه علیه ایران صادر کرد.

در همین جلسه تهران دوباره در آستانه برگزاری نشست به همان سیاست متوسل شد. یعنی امیرعبداللهیان اخیرا پیشنهاد داد که بازرسان آژانس به ایران بیایند. مسلماً مشخص است که اگر این بازرسان به ایران بیایند از کدام مکان‌ها اجازه بازدید دارند و اصلاً سه مکان ادعایی و مدنظر آژانس نیز در زمره مکان‌ها‌هایی بود که ایران اجازه ورود بازرسان را می‌داد. را تاکتیکی تکراری خوانده است که خیلی کم خیلی دیر است. امیرعبداللهیان که تصمیم شورای حکام را دارد قطعنامه انتقادی را تصویب کند، از یک طرف غرب به این نتیجه رسید که تهران همان تاکتیک قدیمی را در دعوت از بازرسان آژانس به‌کار گرفته شده و از طرف دیگر ایران نیز دریافت می‌کند که با این سیاست‌ها نمی‌تواند به نتیجه برسد. مطلوبش برسد.

در این بین روزن به نقل از یک دیپلمات ترویکای اروپا درباره بازاریابی گفت‌وگوی تلفنی وزیر خارجه ایران با سیاست خارجی اروپا آورده شده است: «‌امیرعبداللهیان در گفت‌وگو با بورل گفته اگر پیشنهاد ایران برای سفر گروسی و بازرسان آژانس را قبول کنید برای طرف غربی پیامد خواهد شد. داشت.»یکی از دیپلمات‌های ترویکای اروپا که نخواست نامش فاش شود، گفته ایرانی‌ها پیشنهاد گروسی به ایران بیاید اما تهدید کردند اگر قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود یا بازخواست رسمی قرار گیرد از پشت میز جلوگیری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خارج خواهد شد. یعنی به گفته اروپایی‌ها این پیشنهاد، پیشنهادی برای صدور قطعنامه بوده است.

همچنین در این رابطه گذشته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: «فعلا سفری از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران در دستور کار نیست». کنترل پیام های بعد از تصویب آن هماهنگ باشند. یعنی از چند روز پیش، تصمیم خود را گرفته بودند.

روزنه بسته شد؟

با وجودی‌که انتظار می‌رفت بعد از برگزاری انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا و مشخص شدن تصمیم‌گیری مجلس نمایندگان آمریکا و سنا، با خیال آسوده‌ای با میز مذاکره وجود دارد، اما اینگونه نمی‌شود. روزنه‌ای برای مذاکره وجود ندارد. است.بنابراین باوجودی‌که برخی از مقامات غربی بارها گفته‌اند که برجام و دیگر تحولات ارتباط و اثری بر هم‌پیوسته نیست و جدا می‌شود، اما اینطور نیست و به وضوح شاهد اثرگذاری این تحولات در روند مذاکرات احیای برجام هستیم.

الی گرانمایه در شورای روابط خارجی اروپا در گفت‌وگو با روزن تاکید کرد که هیچ حرکتی که نشان‌دهنده تغییر از سوی ایران باشد، تا آمریکا و اروپا را به این نتیجه برسانند که مسیر سیاسی برای احیای برجام می‌شود. فی‌ غرب و ایران وجود دارد که دو عامل اصلی و ناآرامی‌ها در ایران نیز دخیل شده است و ایران باید یک موضع و پیشنهاد معتبر به غرب و ترویکای آمریکا ارائه کند تا آنها متوجه شوند که ایران خواهان توافق است. به اهرم فشار تبدیل کرده است. گرانمایه می‌گوید: «اروپایی‌ها که خیلی تلاش می‌کنند برجام را احیا کنند، امروز نسبت به مذاکراتی که فقط اتلاف شده‌اند، بدبین شده‌اند. و متوجه پهپادها به روسیه به نظر می‌رسد که از موضع هواداری از برجام به سمت پلن بی‌سوق پیدا کرده است.

علی واعظ، تحلیلگر دیگر هم معتقد است که حتی اشتیاق در غرب برای توافقی که تحریم‌ها را در مورد ایران کاهش می‌دهد، به دلیل ناآرامی‌ها در ایران و ارسال سلاح به روسیه به‌شدت کاهش یافته است. دو فرد را به دلیل دست داشتن در تولید و انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه از جمله شاهد و واگنر تحریم کرده است.

به گزارش «ایسنا»، در این بیانیه صنایع ادعا می‌شود که مرکز تحقیقات هوایی شاهد، مسئول طراحی‌ و تولید په‌پادهایی است که توسط مردم روسیه در استفاده مردم می‌شوند. گروه‌ واگنر، نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و صنایع هوایی قدس نیز به‌عنوان هدف‌گیری جدید ایالات متحده آمریکا قرار گرفتند. یک شبه‌تر نیز اتحادیه اروپا ۳۰ فرد و نهاد را تحریم کرد.الی گرانمایه بر این باور است که باید توجهی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا برای دوباره درگیر شدن در این مذاکرات فارسی‌شی به وجود آمده باشد.وی گفت: «در مرحله بی‌کنشی. و رخوت قرار داریم.»

ورود به پلن بی

گرانمایه، کارشناس اندیشکده شورای روابط خارجی اروپا می‌دهد که شاید هم اروپا، هم آمریکا و هم ایران بدون اینکه اعلام کنند در پلن بی‌اند. هر دو هفته یک بار فشارها را علیه ایران بر سر اعتراضات و پهپادها افزایش می دهند و ایران نیز برنامه هسته ای خود را پیش می برد، مشاهده می کنیم. به گرانمایه، این روند باعث می‌شود که به زودی ایران به کشوری که از نقطه‌ای از گریز عبور می‌کند تبدیل شود. هم طرف آمریکایی و هم طرف ایرانی نیازی به سرمایه‌گذاری سیاسی ندارند.»

امیدواری محتاطانه

در یک منبع اروپایی به روزن عین گفته که اتحادیه اروپا نسبت به احیای برجام امیدوار است اما این امیدواری با احتیاط بسیاری همراه است. چون ارسال پهپاد به روسیه موضع اروپا را تغییر داده است.نباید از نظر دور داشت که در اروپا باید تصمیم بگیرد. یعنی حتی اگر برخی از کشورهای دیگر فرانسه و دولت آلمان خواهان احیای برجام باشند اما موضوعی برای شمال اروپا، حوزه بال و اپوزیسیون دولتی یعنی سبزها یک مسئله حیثیتی و حساس است. بنابراین، این موضع گیری در اروپا، به اجرای تحریم های اروپا و آمریکا علیه ایران می پردازد و از طرف دیگر به سمت پلن بی هدایت کرده است. علیه ایران در جلسه شورای حکام این روند تندتر شود.

ایران باید به آژانس پاسخگو باشد

در همین رابطه رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز گذشته گفت: «ایران چه با قطعنامه و چه بدون آن وظیفه دارد اطلاعاتی را که به آن نیاز دارد دراختیارمان بگذارد. ما ماه‌های زیادی هستند که در انجام این کار ناموفق بوده‌اند.» به گزارش «ایسنا»، به نقل از جوازالم پست، رافائل گروسی ادعا می‌کند: «فعالیت‌های زیادی در ایران جریان دارد که ما از آنها چیزی نمی‌دانیم.»وی ادامه داد: من برای همکاری با ایران آماده هستم. امیدوارم که فنی‌‌مان با ایران مورد بررسی قرار گیرد.»اما سوال اینجاست که چه زمانی قرار است این وضعیت ادامه پیدا کند. وضعیتی که تیره، مبهم است؟

رحمن قهرمانپور، پژوهشگر ارشد مسائل بین الملل در پاسخ به روزنامه «دنیای اقتصاد» گفت: «من این وضعیت را پلن بی‌نمی‌بینم. به نظر می‌‌رسد که هر دو طرف می‌خواهند انتظارات خود را از برجام و توافق کاهش دهند که بخشی از آن عامدانه است تا امتیاز کمتری بدهند و دست برتر را در مذاکرات داشته باشند.»قهرمانپور درباره جنبه دیگر این موضوع به سخنان اخیر امانوئل مکرون، رئیس‌‌جمهور فرانسه درباره این موضوع پیش از برجام دیگر جواب نمی دهد اشاره کرد و افزود: «اهمیم برجام برای طرف مقابل کاهش یافته است و به این خاطر از طرف غربی به این سیاست ها روی آورده است.» وی افزود: «حال خاص نیست که آیا این سیاست‌ها به مفهوم دنباله‌روی پلن‌بی ‌هست یا فضای داخلی در حال شکل‌گیری است که در این فضا، هر دو طرف، هم ایران و هم غرب دارند قدرت‌های شانه‌زنی را افزایش می‌دهند». احتمالاً با تصویب نامه شورای حکام، این روند تسریع شود.

قهرمانپور در ادامه با بیان اینکه ما در حال ورود به یک فضای جدید هستیم، گفت: «در این فضا همه پذیرفته‌ها می‌شوند که حتی اگر برجام احیا تأثیرات قبلی را داشته باشد، نخواهد بود. چه انتظاری از برجام اولیه کاهش یافته است.»وی افزود: «این مفهومی است که یا دو طرف به صورت نانوشته می‌خواهند سیاست‌های خود را پیش‌بینی کنند تا ببینند در آینده چه خواهد شد یا شاید به معنای ایده‌آل برای طرح است.»