هنگامی که درگیری در روستای سنگال کادی در اوایل آوریل آغاز شد، او مجبور شد برای نجات خانواده اش وسایل خود را رها کند. “ما همه چیز را از دست دادیم. وقتی رفتیم نتوانستیم چیزی با خود ببریم. حیوانات ما، غذای ما؛ همه چیز در جنگ نابود شد.»
کدی به همراه شوهر و هفت فرزندش به شمال به گامبیا گریخت و در نهایت راه خود را به روستای کوچکی در ناحیه جاناک، در منطقه ای که معروف به «فونی» است، یافت.
کادی و خانواده اش که بدون هیچ چیز ترک کردند، مجبور شدند برای غذا و سرپناه به مهمان نوازی جامعه محلی تکیه کنند. کادی اظهار تاسف می‌کند: «ما احساس می‌کنیم برای سایر جوامع که به ما کمک می‌کنند سنگینی می‌کنیم. ما احساس شرم می کنیم که از ما مراقبت شود، اما چاره ای نداریم.»
بر اساس گزارش آژانس ملی مدیریت بلایای این کشور، کادی در میان هزاران سنگالی است که پس از درگیری در امتداد مرز گامبیا و سنگال، در قلمرو اشغال شده توسط جنبش جدایی طلب نیروهای دموکراتیک کاسامانس (MFDC) مجبور به فرار به گامبیا شدند.
6200 گامبیایی دیگر در داخل کشور آواره شده اند و 8500 نفر دیگر در جوامع میزبان – به گفته آژانس ملی مدیریت بلایای گامبیا – تحت تأثیر درگیری که به چهار دهه قبل می رسد، متاثر شده اند.
بسیاری از گامبیایی‌های ساکن در سنگال نیز تحت تأثیر قرار گرفته‌اند. فاتو با چیزی جز خانواده و لباس های پشت سرش خانه اش را ترک نکرد.
افزایش آگاهی در مورد استرس پس از سانحه
سازمان بین المللی مهاجرت (IOM) با درک تأثیر قابل توجه درگیری بر رفاه افراد آواره، تخصص خود را در ارائه سلامت روان و حمایت روانی اجتماعی بسیج کرد. با همکاری بنیاد فعالان حمایتی، IOM یک تیم روانی اجتماعی سیار – متشکل از یک روانشناس، دو مددکار اجتماعی، یک مربی و یک بسیجگر جامعه – را برای ارائه خدمات مستقیم به جمعیت آسیب دیده مستقر کرد.
یکی از رویکردهای کلیدی که توسط تیم سیار به کار می‌رود، آموزش روانی است، که در آن داوطلبان با جوامع ملاقات می‌کنند و با آنها درگیر می‌شوند تا در مورد مسائل سلامت روان و علائم و نشانه‌های احتمالی استرس بحث کنند. Solomon Correa، مدیر عامل بنیاد فعالان حمایتی، گفت: “هدف افزایش آگاهی در مورد تجربیات افرادی است که استرس پس از سانحه را پشت سر گذاشته اند یا به دلیل تغییر محیط ناشی از بحران تحت تاثیر منفی قرار گرفته اند.”
این جلسات، که به صورت گروهی برگزار می‌شوند، از فعالیت‌های فرهنگی-اجتماعی سنتی، مانند جلسات منظم آتایا (چای) برای تسهیل بحث استفاده می‌کنند.
آمی، یک روانشناس داوطلب، می گوید: «ما می توانیم مکانیسم های مقابله ای را در طول بحث به آنها آموزش دهیم. “بعد از اینکه آنها را در مورد علائم و نشانه های احتمالی مشکلات سلامت روان راهنمایی می کنیم، آنها اغلب علاقه زیادی به صحبت با ما در خصوصی دارند.”
از طریق جلسات آموزش روانی، تیم سیار می‌تواند افراد دارای نیازهای سلامت روانی خاص را که نیاز به توجه بیشتری دارند شناسایی کند و در صورت نیاز، بازدیدها یا ارجاعات بعدی را انجام دهد.
یک افسر IOM به نگرانی های یک رهبر جامعه در یک روستای گامبیا گوش می دهد.
“این یکی از چیزهایی است که در زندگی روزمره من بیشترین کمک را به من می کند”
فاتو یکی از بسیاری است که از جلسات مشاوره اختصاصی و انفرادی بهره برده است.
یک گامبیایی که قبلاً با شوهر سنگالی‌اش در کازامانس زندگی می‌کرد، تمام خانواده‌اش با شروع درگیری فرار کردند. فاتو به طور ناگهانی خانه خود را ترک کرد و زمانی برای جمع آوری وسایل نداشت، زیرا مشغول تخلیه ایمن 10 فرزندش بود که یکی از آنها معلول جسمی است. او بیش از دو ماه است که در مجتمع عمویش در Janack زندگی می کند.
فاتو به مشاغل کوچک و روزمره متوسل شده است، از جمله ارائه نیروی کار در مزارع در حین برداشت محصول برای فروش محصول از طرف کشاورزان برای گذران زندگی. با این حال، استرس تأمین معاش خانواده در محیطی جدید، به همراه خاطرات دردناکی که از تیراندازی هایی که شاهد آن بوده است، تأثیر منفی بر سلامت روان او گذاشته است.
فاتو در مورد حمایت های روانی اجتماعی که دریافت کرده است، می گوید: «تا به امروز، این یکی از چیزهایی است که بیشترین کمک را به من در زندگی روزمره کرده است. من واقعا خوشحالم که با آنها صحبت می کنم [the mobile team] و بدون تردید احساسات و مشکلاتم را به اشتراک بگذارم.» جلسات فاتو با تیم سیار به او کمک کرده است تا احساس همبستگی متقابل با دیگرانی که آواره شده اند به او بدهد: “این به من کمک می کند که بدانم ما در این زمینه تنها نیستیم.”
هیچ پایانی در چشم نیست
ماه ها پس از شروع درگیری، به نظر می رسد پایانی در چشم نیست. ما مطمئن نیستیم که آیا بازگشت به عقب برایمان خوب است یا خیر. فاتو می گوید در حال حاضر، ما هیچ سرنخی نداریم.
حمایت روانی اجتماعی به آسیب‌دیدگان کمک می‌کند تا با تغییرات شدید زندگی‌شان کنار بیایند و تکه‌های به جا مانده را بردارند. همانطور که کادی به اشتراک می‌گذارد، «فقط اینکه بتوانیم با کسی به تنهایی در مورد مشکلات خود در این بحران صحبت کنیم، ما را تشویق می‌کند. این به ما کمک می کند تا احساس راحتی بیشتری داشته باشیم، حتی اگر هیچ اطمینانی در مورد آینده وجود نداشته باشد.»
فاتو موافق است: «از زمانی که در این جلسات شرکت کردم، کمتر نگران بودم.
در دنیایی که سلامت روان اغلب در صندلی عقب قرار می‌گیرد، کار تیم شش نفره روانی اجتماعی مزایای اولویت‌بندی نیازهای سلامت روان را نشان می‌دهد.
